Rozwiązania dla bezodpadowej energetyki są już stosowane w Polsce. Wyzwaniem jest jednak ich upowszechnienie. To wnioski z posiedzenia Komisji Środowiska Senatu RP, organizowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem Polskiej Unii Ubocznych Produktów Spalania (UPS). Uczestnicy spotkania poruszyli kwestie ochrony klimatu poprzez efektywną gospodarkę UPS oraz symbiozy między energetyką, górnictwem i budownictwem inżynieryjnym.

W seminarium wzięli udział m. in. Przewodniczący Komisji Środowiska – Zdzisław Pupa, który jednocześnie przewodniczył posiedzeniu komisji oraz prezesi największych polskich firm energetycznych, zaangażowanych w tematykę bezodpadowej energetyki węglowej i górnictwa. Znaleźli się wśród nich m.in.: Prezes Zarządu PGE Ekoserwis – Lech Sekyra, Prezes Zarządu PGE GiEK – Radosław Rasała, Wiceprezes Zarządu ENEA Wytwarzanie – Jarosław Ołowski, a także Kamil Szczygielski – Prezes Zarządu Grupy EKOTECH, specjalizującej się w produkcji specjalistycznych materiałów budowlanych
na bazie minerałów antropogenicznych.

Ze strony rządu, w spotkaniu uczestniczyli m.in. doradca Prezydenta RP – Paweł Sałek, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska – Sławomir Mazurek oraz przewodniczący Komisji ds. Energii i Skarbu Państwa – Maciej Małecki.

W pierwszej części posiedzenia, głos zabrał dr Tomasz Szczygielski – ekspert w zakresie przetwarzania i zagospodarowania ubocznych produktów spalania w energetyce węglowej, który przedstawił m.in. korzyści wynikające z przedmiotowego gospodarowania ubocznymi produktami spalania w energetyce. Podkreślono zarówno aspekt ekologiczny, jak i ekonomiczny takiego rozwiązania.

Proekologiczne możliwości bezodpadowej energetyki przed uczestnikami seminarium przedstawił także Kamil Szczygielski, opisując doświadczenia Grupy EKOTECH, od lat wykorzystującej minerały antropogeniczne przede wszystkim do celów infrastrukturalnych. Głównym produktem Grupy są spoiwa TEFRA® charakteryzujące się niskim śladem węglowym, z wykorzystaniem których wybudowano w Polsce już ponad 800 km dróg ekspresowych i autostrad.

„Fundamentem naszej działalności jest symbioza energetyki oraz budownictwa infrastrukturalnego. Od blisko 20 lat implementujemy rozwiązania przyjazne dla środowiska, poprzez wdrażanie idei gospodarki w obiegu zamkniętym. Przykładem są popioły z węgla brunatnego, które według klasyfikacji traktowane są jako odpad. My traktujemy je jako minerał antropogeniczny, który wykorzystujemy do produkcji specjalistycznych materiałów budowlanych.” – zaznaczył Szczygielski.

W dalszej części objaśnił różnice wynikające z aktualnego traktowania odpadów powstających w procesie spalania przez największe firmy energetyczne oraz wskazał nowy kierunek, który umożliwi wykorzystanie popiołów, zalegających na składowiskach w całym kraju w ilości setek ton.

„Znakomita większość popiołów z węgla brunatnego powstająca w Polsce nie podlega przetwarzaniu i siłą rzeczy ląduje na składowiskach. Jest to przykład tzw. gospodarki linearnej. Podejście Grupy EKOTECH jest podejściem kierującym się logiką gospodarki w obiegu zamkniętym, w której poprzez zastosowanie technologii TEFRA® eliminujemy element składowania popiołów, poprzez ich obróbkę techniczną i gospodarcze wykorzystanie w budownictwie geoinżynieryjnym.” – podkreślił Szczygielski.

Wszyscy prelegenci mocno akcentowali proekologiczny oraz ekonomiczny aspekt gospodarki o obiegu zamkniętym (circular economy). Zwracali się również bezpośrednio do obecnych przedstawicieli rządu z prośbą o ustanowienie i wdrożenie nowych przepisów regulujących zarządzanie odpadami mineralnymi. Swoimi doświadczeniami w zakresie gospodarowania popiołami podzielił się m.in wiceprezes zarządu PGNiG Termika – Tomasz Wilczak. Swoją wypowiedź oparł o przykład zastosowań popiołów z dwóch kluczowych zakładów produkujących energię dla Warszawy: Siekierek i Żerania. Popioły z Żerania zostały wykorzystane przy budowie Mostu Północnego. Około 0,5 mln ton popiołów wbudowano w podjazdy i zjazdy z trasy, a na miejsce ich składowania trafiła ziemia pochodząca z drążenia tunelu metra. Popioły z Siekierek trafiają aktualnie na budowę Południowej Obwodnicy Warszawy – ilość, jaka zostanie zagospodarowana, to ok. 200 tys. ton.

Przykładem na łączenie wyzwań stojących przed energetyką oraz wyzwań środowiskowych jest także JI Project Tefra, realizowany przez Grupę EKOTECH w ramach Konwencji Klimatycznej ONZ (UNFCCC) i wypełniania postanowień Protokołu Klimatycznego z Kioto. Nie bez powodu projekt ten przywoływany był w czasie debaty wielokrotnie – przez Prezesa Grupy, ale również Pawła Mzyka – Kierownika Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, a także Pawła Sałka – Doradcę Prezydenta RP. W czasie realizacji Projektu, tj. w ciągu 5 lat (2008-2012), udało się uniknąć emisji CO₂ na poziomie  0,5 mln ton. Zgodnie z zapisami Protokołu z Kioto, Projekt uzyskał również jednostki redukcji emisji (Emission Reduction Unit – ERU), które zostały uwzględnione jako wypełnienie zobowiązań Polski wynikających z zapisów ustalonych w Kioto. W drugiej części obrad odbyła się dyskusja moderowana przez dr Tomasza Szczygielskiego, w trakcie której z jednej strony poruszono problem składowania odpadów procesu spalania (głównie popiołu) i proponowano rozwiązania, w których odpad ten staje
się ekologicznym produktem o szerokim spektrum zastosowania w różnych gałęziach przemysłu, jak choćby budownictwie (materiały budowlane) oraz wnętrzarstwie.

W podsumowaniu Przewodniczący komisji – Zdzisław Pupa przyznał, że do wdrożenia innowacyjnych rozwiązań zaproponowanych w trakcie posiedzenia, konieczna jest symbioza i synergia energetyki, górnictwa oraz budownictwa inżynieryjnego. Do tego jednak potrzebne są konkretne działania ze strony władzy, na co kilkukrotnie zwracali uwagę niemal wszyscy uczestnicy seminarium.

Na koniec głos zabrał doradca Prezydenta RP – Paweł Sałek, który przyznał, iż wprowadzenie zmian w zakresie gospodarowania odpadami mineralnymi jest niezbędne i podkreślił, iż Polska była, jest i będzie otwarta na działania proklimatyczne.